وتاره‌كان

هەڵبژاردنی ۲٠۱۸ ی ئەنجومەنی نوێنەران

د. لەتیف جەمال رەشید چەند رۆژێک لەمەوبەر پرۆسەی دەنگدانی هەڵبژاردنە پەرلەمانیەکەی عێراق لەسەر تاسەری وڵات کۆتایی هات کە بۆ هەڵبژاردنی ۳۲۹ نوێنەری گەل لە ئەنجومەنی نوێنەرانی داهاتودا، ئەنجامی کۆتایی فراکسیۆن و هاوپەیمانییە سیاسییە سەرکەوتوەکان و ئەوانەی کە بونە پەرلەمانتاری خولی داهاتوی پەرلەمان کە چوارساڵی قانونگوزارییە، راگەیەنرا. پێویستە چاوەڕێی ئەنجامی تانە و سکاڵاکان بکەین کە خراونەتە …

نی حكومه‌تی فیدراڵ و حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان قه‌یرانی كۆبونه‌وه‌كان یان قه‌یرانی لێكتێگه‌یشتن !؟

نی حكومه‌تی فیدراڵ و حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان قه‌یرانی كۆبونه‌وه‌كان یان قه‌یرانی لێكتێگه‌یشتن !؟ د. عه‌بدول له‌تیف جه‌مال ره‌شید شوباتی 2016 زۆزك كردویوتی به‌ كوردی دیاره‌ ئه‌و دیدارانه‌ی كه‌ لێپرسراوانی حكومه‌تی فیدراڵیی و حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان كۆده‌كاته‌وه‌ چ ئه‌وانه‌ی له‌ به‌غدان یا ئه‌وانه‌ی له‌ هه‌ولێر یاخود له‌ ده‌ره‌وه‌ی عێراقن، گوزارشتێكی رونن كه‌ قه‌یرانێكی جیدی …

به‌رپرسیارانی شكست و گه‌نده‌ڵیی

عه‌بدول له‌تیف جه‌مال ره‌شید ئابی 2015 زیاتر له‌ 12 ساڵ تێپه‌ڕ بو به‌سه‌ر روخاندنی رژێمی دیكتاتۆرییدا 10 ساڵ له‌وه‌وبه‌ریش هه‌رێمی كوردستان له‌ چنگی رژێمی سه‌ركوتكه‌ر رزگاری ببو، كه‌چی هێز و كه‌سایه‌تی یه‌ سیاسییه‌كانی كه‌ له‌و كاته‌وه‌ ده‌سه‌ڵاتیان گرتۆته‌ ده‌ست هه‌ر له‌ پۆسته‌ ئیدارییه‌ باڵاكانی ده‌وڵه‌ت و په‌رله‌مانیی حكومه‌ته‌ یه‌ك له‌ دوای یه‌كه‌كانه‌وه‌ ماونه‌ته‌وه‌. …

وتاري دكتؤر عةبدول لةتيف جةمال رةشيد راويَذكاري ثيَشكةوتوي سةرؤك كؤمار و وةزيري ثيَشوتري سةرضاوةكاني ئاو لة كؤنطرةي بةيروت دةربارةي ئابوريي عيَراق بة دروشمي( طفتوطؤيةكي ستراتيذيي ئابوريي طشتيي :بودجةي دةولَةت – باري ئابوريي نةوت-كةرتي بانكيي –ئاسةواري كؤمةلاَيةتيي ئابوريي)

وتاری دكتۆر عه‌بدول له‌تیف جه‌مال ره‌شید راوێژكاری پێشكه‌وتوی سه‌رۆك كۆمار و وه‌زیری پێشوتری سه‌رچاوه‌كانی ئاو له‌ كۆنگره‌ی به‌یروت ده‌رباره‌ی ئابوریی عێراق به‌ دروشمی( گفتوگۆیه‌كی ستراتیژیی ئابوریی گشتیی :بودجه‌ی ده‌وڵه‌ت – باری ئابوریی نه‌وت-كه‌رتی بانكیی –ئاسه‌واری كۆمه‌ڵایه‌تیی ئابوریی)لوبنان –به‌یروت /رۆژانی 30 - 31 ی ئازاری 2015 خوشكان و برایانی ئاماده‌ بو. . ئه‌م كاته‌تان شاد …

نه‌وت له‌عێراق دا. .. . كێشه‌ و چاره‌سه‌ره‌كان

. عه‌بدول له‌تیف جه‌مال ره‌شید راوێژكاری پێشكه‌وتوی سه‌رۆك كۆمار وه‌زیری پێشوتری سه‌رچاوه‌كانی ئاو شوباتی 2015 هاوكار له‌ عه‌ره‌بییه‌وه‌ كردویه‌تی به‌ كوردی دابه‌زینی نرخی نه‌وت و گرفته‌ ئابوریی و داراییه‌كانی دوای خۆی ، به‌تایبه‌ت له‌وڵاتێكی وه‌ك عێراق دا، قسه‌و باسی هێنایه‌وه‌ بیر ده‌رباره‌ی نه‌وت كه‌ سامانێكه‌ هه‌ره‌شه‌ی له‌ناوچونی له‌سه‌ره‌و و چه‌ندین ركابه‌ری وزه‌ی تر جێگره‌وه‌یه‌تی. …

هه‌ڵسه‌نگاندنی سه‌رچاوه‌ زیندوه‌كان: خۆراك، وزه‌، ئاو، و هه‌ڵبژارده‌ سیاسیه‌كان له‌كه‌نداودا

* عێراق باشترین نمونه‌یه‌ له‌باره‌ی په‌یوه‌ندی نێوان ئاو، خۆراك، وزه‌، چونكه‌ هه‌مویان پێكه‌وه‌ به‌ستراون له‌لایه‌نی به‌رهه‌م و به‌كاربردنه‌وه‌، فشاره‌كانی ئێستاش له‌سه‌ر ئه‌و سه‌رچاوانه‌ هه‌یه‌ كاریگه‌رییه‌كی جدی ده‌بێت له‌سه‌ر دۆخی سه‌قامگیری، به‌تایبه‌ت كه‌مه‌ترسیه‌كی زۆر هه‌یه‌ له‌ده‌ره‌نجامی كێشمه‌كێش له‌سه‌ر كۆنترۆڵكردنی سه‌رچاوه‌ی ئاوێك كه‌خۆی له‌بنه‌ره‌تدا كه‌مه‌ و ئه‌وه‌ش به‌هۆی خراپی ئاستی ئاو و هاوكارینه‌كردنه‌ له‌رێی سنور یان …

كێشه‌كان ته‌نیا به‌ لێك تێگه‌یشتنی نیشتمانیی چاره‌سه‌ر ده‌كرێن

له‌ راستیدا زوربه‌ی كێشه‌كانی نێوان حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان و ناوه‌ند هی ئه‌مڕۆ نین ، به‌م دواییه‌ش قه‌به‌ كران و كه‌ڵه‌كه‌ بون تا كارگه‌یشته‌ ئه‌وه‌ی ده‌یبینین . هه‌ر چاودێرێك ده‌توانێت لایه‌نێكی فاكته‌ره‌كان دیاریی بكات كه‌ ئه‌م قه‌یرانه‌ی گه‌یانده‌ حاڵه‌ت و سروشتێك كه‌ جێگه‌ی داخ و نیگه‌رانییه‌ ، سروشت و هه‌لو مه‌رجێك كه‌ كۆسپه‌ له‌به‌رده‌م لێك …

چۆن پاشه‌كشێ بكه‌ینه‌ خاڵی وه‌رچه‌رخانی پێشكه‌وتن ؟

ئه‌نجامی هه‌ڵبژاردنه‌ پارله‌مانییه‌كه‌ی مانگی ئه‌یلولی رابردو له‌ هه‌رێمی كوردستان ئه‌نجامی راسته‌وخۆی به‌دیهێنا ئه‌ویش به‌و ژماره‌ی ده‌نگانه‌ی كه‌ هه‌ریه‌ك له‌ لایه‌نه‌كانی به‌شداربوی هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ به‌ده‌ستیان هێنا. كاتێك هێزه‌ سیاسییه‌كان ئه‌نجامی هه‌ر هه‌ڵبژاردنێك كۆ ده‌كه‌نه‌وه‌ چ له‌ ئاستی ده‌نگه‌كان و دواتر كورسییه‌كانی پارله‌مان گرنگ ئه‌وه‌یه‌ له‌ ئه‌نجامی هه‌ڵبژاردنه‌كانی تر تێبگه‌ن دیراسه‌تی بكه‌ن به‌ر له‌وه‌ی هه‌ر هه‌نگاوێك بنێن …

كاتێك دیموكراسیی له‌ ساته‌ وه‌ختی تاقیكردنه‌وه‌كاندا ئه‌چه‌سپَێت

دیموكراسیی ئه‌و رێبازه‌ فیكری و پراكتیكییه‌ پێك ئه‌هێنێت كه‌ یه‌كێتیی نیشتمانیی كوردستان له‌ سه‌ره‌تای دامه‌زراندنیه‌وه‌ په‌یڕه‌وه‌ی ئه‌كات به‌ تایبه‌تیی دوای رزگار بون له‌ دیكتاتۆریه‌تی دڕنده‌ ، ئه‌وه‌ش كاتێك كه‌ پره‌نسیپی دیموكراسیی به‌لای (ی. ن. ك)ه‌وه‌ یه‌كی گرته‌وه‌ له‌ نێوان چه‌سپاندنی دیموكراسیی وه‌ك تاكه‌ بنه‌ما بۆ عێراقێكی دیموكراسیی فیدراڵیی و دیموكراسیی وه‌ك رێبازێكی كاركردن له‌ …

لێك تێگه‌یشتنه‌كانی دوای هه‌ڵبژاردن

حـوزه‌یرانی 2014 بێگومان هه‌ڵبژاردنه‌ پارله‌مانییه‌ نیشتمانییه‌كه‌ی كه‌ به‌ڕێوه‌چو. ئومێدی ئه‌وه‌ی لێئه‌كرێت كه‌ ئه‌نجامی گرنگ و كاریگه‌ری هه‌بێت له‌سه‌ر پرۆسه‌ی سیاسیی و بنیاتنانه‌وه‌ی دامه‌زراوه‌كانی ده‌وڵه‌ت و گه‌شه‌ پێدانی دیموكراسیی له‌ عێراقدا. ئه‌نجامه‌كانی هه‌ڵبژاردن هه‌ر چۆنێك بن سروشتی ململانێكان له‌ نێوان هێزه‌ براوه‌ وسه‌ركه‌وتوه‌كان و هه‌وڵه‌كانیان بۆ پێكهێنانی حكومه‌ت و وه‌رگرتنی ده‌سه‌ڵاته‌كانی تر له‌ به‌ر رۆشنایی تێگه‌یشتنیان …

چ بكرێت باشه‌ له‌ دوای ئه‌نجامی هه‌ڵبژاردنه‌كانی

له‌ دوای راگه‌یاندنی ئه‌نجامی هه‌ڵبژاردنه‌ پارله‌مانیه‌كه‌ی ئه‌مساڵی سێ پارێزگاكه‌ی هه‌رێمی كوردستان یه‌كێتیی نیشتمانیی كوردستان ئه‌و ده‌نگه‌ی به‌ده‌ست نه‌هێنا كه‌ هه‌موان چاوه‌ڕێیان ده‌كرد ،له‌و باره‌یه‌وه‌ هه‌م له‌ ناو خودی حزبه‌كه‌ هه‌م له‌ ده‌ره‌وه‌ی قسه‌و باسی زۆر كرا هه‌ندێكیان بۆ پیاچونه‌وه‌ و خۆ ئاماده‌كردن بۆ قۆناغێكی تر بون هه‌ندێكیشیان بۆ روخاندن و برینداركردن بون. منیش كه‌سێكم …

روداوه‌ جناییه‌كان و هه‌وڵی به‌ سیاسیی كردنیان

.[printfriendlyKurdish] ئه‌و روداوه‌ كاره‌ساتباره‌ی كه‌ روبه‌روی رۆژنامه‌نوس و ئه‌كادیمیی (محه‌مه‌د بدێوی ) بوه‌وه‌ ،روداوێكی دڵته‌زێن بو له‌ چه‌ندین ئاست و لایه‌نه‌وه‌ ، نه‌ك هه‌ر له‌به‌ر ئه‌وه‌ی كه‌ كۆچكردو هه‌میشه‌ له‌ په‌یوه‌ندییه‌كی باشدا بوه‌ له‌گه‌ڵماندا به‌ڵكو له‌به‌ر ئه‌وه‌ی كه‌ له‌ده‌ستدانی هاونیشتمانییه‌كی عێراقیی دڵسۆز و رۆژنامه‌نوسێكی خاوه‌ن چه‌ندین سیفاتی چاك بوه‌ بۆیه‌ روداوی له‌ ده‌ستچونه‌كه‌ی …

چه‌ند بیرۆكه‌یه‌ك سه‌باره‌ت به‌ڕێوشوێنی رزگاربوون له‌گرژیی سیاسی

1-10-2012 .[printfriendlyKurdish] فیدراڵیی وه‌ك نموونه‌ له‌كاتی رووخاندنی رژێمه‌وه‌ له‌ساڵی 2003 زۆر له‌و هیواو ئاواتانه‌ وه‌ك خۆیان ماون ‌و نه‌هاتونه‌ته‌دی كه‌ ئێمه‌ی عیراقی چاوه‌ڕێی بووین له‌ده‌وڵه‌تێكی دیموكراسییدا بێته‌دی، بۆچوون ‌و تێڕوانینه‌كان گشتیی بوون ‌و نه‌خرابوونه‌ چوارچێوه‌ تیۆریی ‌و فیكریی ‌و قانونییه‌كان، هۆكارو هانده‌ریش بۆ ئه‌م گششتگیركردنه‌ به‌سه‌ر بۆچوونه‌كاندا پاراستنی گرێبه‌ندیی سیاسیی ‌و میللی بوو …

روباری فورات و هه‌وڵه‌كان بۆ به‌دیهێنانی رێككه‌وتنی به‌رده‌وام له‌گه‌ڵ وڵاتانی دراوسێدا

.[printfriendlyKurdish] رۆژانی 9-10ی حوزه‌یرانی 2014 دكتۆر له‌تیف ره‌شید راوێژكاری پیّشكه‌وتوی سه‌رۆك كۆمار و وه‌زیری پیچشوی سه‌رچاوه‌كانی ئاوی عێراق له‌ له‌نده‌نی پایته‌ختی بریتانیا به‌شداریكرد له‌ كۆنگره‌یه‌كی نێوده‌وڵه‌تیی و له‌ په‌یمانگای شاهانه‌ بۆ كاروباری نێوده‌وڵه‌تیی (Chatham House) بابه‌تێكی پێشكه‌شكرد له‌ باره‌ی روباری فورات ئه‌مه‌ش ده‌قی ته‌رجه‌مه‌ی بابه‌ته‌كه‌یه‌ : روباری فورات و هه‌وڵه‌كان بۆ به‌دیهێنانی رێككه‌وتنی به‌رده‌وام له‌گه‌ڵ …